NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Brüksel’deki NATO Karargahında gerçekleştirilen iki günlük NATO Dışişleri Bakanları toplantısının ardından basın toplantısı düzenledi. Toplantıların verimli geçtiğini ve geniş bir konu yelpazesinin ele alındığını vurgulayan Rutte, toplantıda ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun ABD’nin NATO’ya bağlılığı konusunda net bir mesaj verdiğini ifade etti.
Rutte, “Ayrıca, Avrupa ve Kanada’nın ortak güvenliğimiz için daha fazla sorumluluk üstlenmesi ve savunma harcamalarını artırmaya devam etmesi yönündeki beklenti dile getirildi” dedi. Dünya daha tehlikeli bir hale geldikçe NATO’ya olan ihtiyacın her zamankinden daha fazla ortaya çıktığını vurgulayan Rutte, “Güvenliğimize yönelik gerçek tehditlerle karşı karşıyayız. En doğrudan olan tehdit, Rusya’dan geliyor. Fakat yalnız Rusya değil, devlet ve devlet dışı aktörlerden gelen tehditler de mevcut. Kuzey bölgesinde, güneyde, Doğu kanadında ve siber alanda” dedi.
NATO üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarının Hint-Pasifik bölgesindeki ortaklıkların derinleştirilmesinin önemini teyit ettiğini vurgulayan Rutte, önümüzdeki hafta bu amaçla Japonya’ya gideceğini açıkladı. NATO’nun Ukrayna’ya desteğini sürdürdüğünü ve NATO müttefiklerinin Fransa ve İngiltere’nin öncülüğünde yürütülen çabalarla barışı güvence altına almak için sorumluluk üstlenmeye hazır olduğunu vurgulayan Rutte, “Weisbaden’deki komutanlığımız, Ukrayna’daki ofisimiz ve diğer girişimlerimiz aracılığıyla NATO’nun kendisi de Ukrayna’ya siyasi ve fiili destek sağlamaya devam ediyor” dedi.
Konuşmasında ayrıca bugün NATO’nun kuruluş yıl dönümünün idrak edildiğini de kaydeden Rutte, “76 yıl önce, 12 ülke bu ittifakı kuran anlaşmayı imzalamak üzere bir araya geldi. Müttefikler, yıllar boyunca, birlikte çalışarak, güç yoluyla güvenliği tesis etti. Son iki günde duyduklarım, bu başarının gelecekte de sürdürülmesi yolunda emin adımlarla ilerlediğimizi ortaya koyuyor” dedi.
Gazetecilerin ABD’nin uyguladığı tarifeler ve NATO üyeleri arasında bir ticaret savaşı yaşandığı yönündeki ısrarlı sorularına cevap veren Rutte, ABD’nin uyguladığı tarifelerin NATO anlaşmasını ihlal etmediğini söyledi.
Bir gazetecinin müttefikler arasında barışçıl ilişkiler ve ekonomik iş birliğine ilişkin NATO’nun ikinci maddesine atıfta bulunarak sorduğu soruya cevabında Rutte, “Bunların 2. maddeyi ihlal ettiğini düşünmüyorum. Geçmişte de farklı görüşlerin olduğu, tarifeler üzerinden tartışmaların yaşandığı pek çok örnek gördük. Bunlar daha önce de oldu ve hiçbir zaman 2. maddenin ihlali olarak değerlendirilmedi” dedi.
Basın toplantısında bir gazetecinin Rusya Devlet Başkanı Putin’in Ukrayna’da ateşkes konusunda ciddi olup olmadığını ortaya koyması için bir zaman sınırlaması olup olmadığı yönündeki bir sorusuna cevap veren Rutte, “ABD yönetimi ve Başkan Trump, tıkanıklığı kırdı ve görüşmeleri başlattı. Bence, bu adım çok kararlı ve aynı zamanda çok bilinçli atılmış bir adımdı. Bu açık bir şekilde, artık topun Rusya’nın sahasında olduğu anlamına geliyor. Neler olacağını görmek gerekiyor. Brüksel’den yapacağım yorumlarla, bu görüşmelere müdahale etmek istemiyorum. Bu nedenle de nasıl gelişeceğini bekleyip göreceğiz” dedi.
NATO’nun Orta Doğu ve Kuzey Afrika gibi bölgelerden yeni üyeler kabul edip etmeyeceğine yönelik bir soru alan Rutte, NATO’nun bu bölgelerdeki ülkelerle savunmalarını güçlendirmeye yönelik işbirliği içerisinde olabileceğini fakat bunun NATO’nun bu bölgelere genişleyeceği manasına gelmediğini söyledi.
Rutte, “NATO, Kuzey Atlantik ve Avrupa-Atlantik bölgesine odaklı kalmaya devam edecek. Bu, şu anda sahip olduğumuz 32 müttefiki kapsıyor ve bu coğrafyanın bir parçasıysanız siz de katılabilirsiniz” dedi.
Çin’in giderek büyüyen bir tehdit olarak görüldüğünü vurgulayan Rutte, “Ancak NATO’nun resmi terminolojisinde bu direkt olarak ifade edilmiyor. Diğer yandan Çin’in savunma sanayi altyapısının inşa edilişine bakıldığında Çin’in deniz kuvvetlerinin artık ABD’den daha fazla gemiyi sahip olduğunu, 2030 yılına kadar bin nükleer savaş başlığına ulaşacak olmalarına bakılırsa, Çin konusunda saf olmamamız gerektiği son derece açık” dedi.
NATO’nun Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda ile iş birliğinin bu kadar yoğun olmasının sebebinin bu olduğunu vurgulayan Rutte, “Ne yazık ki Ukrayna’da olanlardan çok şey öğreniyoruz. Bu dersleri kayda geçirip, ortaklarımızla paylaşmalıyız” dedi.
Ukrayna’daki çatışmanın sadece Avrupa ile sınırlı olmadığını ve Çin, Kuzey Kore ve İran’ın dahli ile küresel bir boyut kazandığını vurgulayan Rutte, “Tüm bu gelişmeleri izleyen bir seyirci var; Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri Xi Jinping. Kendisi, bu çatışmanın sonunda kimin galip geleceğini görmek için bekliyor. Batı mı, yoksa Rusya mı? Eğer kazanan Rusya olursa, bu durumda kendi yapabilecekleri konusunda düşünmeye başlayacak. Çünkü onun da bazı toprak iddiaları var” dedi.
Askeri harcamalar açısından bakıldığında NATO’da iki katmanlılık gibi bir mesele olduğuna ve üç Baltık ülkesi ve Polonya’nın savunmaya yüzde 4 ve hatta yüzde 5 oranında bütçe ayırdıklarına dikkat çeken Rutte, “Fakat çoğu zaman buradaki “iki katmanlılık” ifadesi, yeni üyeler ve eski üyeler arasında ayrım yapmak için kullanılıyor. Ben bu ayrımdan nefret ediyorum. Çünkü her zaman söylediğim üzere, hepimiz NATO’nun doğu kanadındayız. Vilnius ile Roma, Vilnius ile Lahey, Vilnius ile Londra ya da Washington arasındaki fark nedir? Washington biraz uzakta evet. Fakat Avrupa başkentlerini ele alırsanız, fark sadece 10 dakika. Yani Rusya’nın son model füzelerinin size ulaşması sadece bu kadar sürer. İşte fark bu. Ben Brüksel’de yaşıyorum yani ben de doğu kanadındayım” dedi.
